Parametry opisujące geometrię ustawienia kół pojazdów osobowych i dostawczych (definicje praktyczne):

  • OŚ SYMETRII POJAZDU, to linia przebiegająca przez środek osi tylnej i przedniej.
  • GEOMETRYCZNA OŚ JAZDY, to prosta (dwusieczna) dzieląca kąt zbieżności całkowitej kół tylnych na dwa równe kąty.
  • KĄT POCHYLENIA KOŁA, to kąt zawarty pomiędzy pionem a płaszczyzną koła ustawionego do jazdy na wprost (Rys.1). Pochylenie jest dodatnie, gdy górna część koła wychyla się na zewnątrz a ujemne, gdy do wewnątrz.
  • KĄT POCHYLENIA OSI SWORZNIA ZWROTNICY (kąt pochylenia sworznia zwrotnicy), to kąt zawarty pomiędzy pionem a rzutem osi sworznia na płaszczyznę pionową prostopadłą do osi symetrii pojazdu (Rys.2). Kąt ten jest dodatni, gdy rzut ten wychylony jest na zewnątrz a ujemny, gdy do wewnątrz.

 

Geometria-osobowe - rys.1 Geometria-osobowe - rys.2
 
Geometria-osobowe - rys.3 Geometria-osobowe - rys.4

 

  • KĄT WYPRZEDZENIA OSI SWORZNIA ZWROTNICY (kąt wyprzedzenia sworznia zwrotnicy), to kąt zawarty pomiędzy pionem a rzutem osi sworznia na pionową płaszczyznę równoległą do osi symetrii pojazdu (Rys.3). Kąt ten jest dodatni, gdy rzut ten pochylony jest w kierunku przodu pojazdu a ujemny w przypadku odwrotnym (tzw. opóźnienie sworznia).
  • ZBIEŻNOŚĆ CAŁKOWITA KÓŁ (PRZEDNICH BĄDŹ TYLNYCH), to kąt zawarty pomiędzy płaszczyznami bocznymi obydwu kół tej samej osi, mierzony w płaszczyźnie poziomej (Rys.5 i 7). Jest to również różnica między odległościami obręczy kół samochodu, znajdujących się na tej samej osi (przedniej lub tylnej), mierzona z tyłu i z przodu obrzeży obręczy w płaszczyźnie poziomej. Zbieżność całkowita jest dodatnia, jeżeli przecięcie obu wyznaczających ją płaszczyzn następuje przed osią mierzonych kół (patrząc w kierunku jazdy pojazdu) a ujemna, gdy przecięcie wystąpi za osią. Wartość ujemna zbieżności informuje, że koła skierowane są na zewnątrz, czyli są rozbieżne.
  • ZBIEŻNOŚĆ POŁÓWKOWA KÓŁ (PRZEDNICH BĄDŹ TYLNYCH), to dokładnie arytmetyczna połowa wartości zbieżności całkowitej z zachowaniem znaku (dodatniego lub ujemnego) tej zbieżności (Rys.4 i 6). Zbieżność połówkowa jest dodatnia, jeżeli płaszczyzna boczna danego koła przecina oś geometryczną jazdy przed jego własną osią a znak ujemny, w przypadku przeciwnym (patrząc w kierunku jazdy pojazdu).
  • RÓŻNICA KĄTÓW SKRĘTU KÓŁ PRZY SKRĘCIE KOŁA ZEWNĘTRZNEGO O 20°, to wartość arytmetyczna powstała z odejmowania od odczytanego skrętu koła liczby 20° tj. skrętu do wewnątrz uzyskanego na przeciwnym kole zewnętrznym (Rys.10).

 

Geometria-osobowe - rys.5 Geometria-osobowe - rys.6
 
Geometria-osobowe - rys.7 Geometria-osobowe - rys.8

 

  • MAKSYMALNY KĄT SKRĘTU KÓŁ, to największy możliwy do uzyskania danym kołem (lewym lub prawym) skręt wewnętrzny i zewnętrzny (Rys.11 i 12).
  • KĄT PRZESUNIĘCIA OSI KÓŁ tj. KĄT ODCHYLENIA OSI GEOMETRYCZNEJ JAZDY OD OSI SYMETRII POJAZDU, to kąt zawarty pomiędzy osią geometryczną jazdy a osią symetrii pojazdu (Rys.8).
  • KĄT NIERÓWNOLEGŁOŚCI OSI KÓŁ, to kąt pomiędzy prostą przechodzącą przez oś przednią pojazdu a prostą prostopadłą do osi geometrycznej jazdy (Rys.9). Jest to również kąt jaki tworzą oś przednia z osią tylną pojazdu w przypadku niezachowania wzajemnej równoległości.
  • KĄT SUMARYCZNY, to arytmetyczna suma kąta pochylenia danego koła przedniego i kąta pochylenia odpowiadającego mu osi sworznia zwrotnicy.

 

Geometria-osobowe - rys.9 Geometria-osobowe - rys.10
 
Geometria-osobowe - rys.11 Geometria-osobowe - rys.12